De gemeente Schiedam is bezig zich te ontdoen van diverse ondernemers op het bedrijventerrein Spaanse Polder. Voor “goede ondernemers” is nog wel plek volgens de wethouder. Een voorbeeld van de zwarte zijde van erfpacht.
Gemeente speelt spel rond heruitgifte erfpacht en herontwikkeling
De erfpachtcontracten van de Schiedamse ondernemers lopen ten einde en daar maakt de gemeente gebruik van om te selecteren wie wel en niet voor heruitgifte in aanmerking komt. Van een zorgvuldige en transparante procedures voor deze schaarse locaties is geen sprake. Zelfs ondernemers die pas enige jaren terug hun bedrijfspand op erfpacht kochten worden nu de wacht aangezegd, ondanks eerdere toezeggingen dat de erfpacht verlengd zou worden. Zij lijden grote schade en vrezen voor faillissement. De gemeente Schiedam laat ze barsten.
Belangen van erfpachters genegeerd
Ik heb de verhalen van een aantal erfpachters gehoord en de handelwijze van de gemeente is zonder meer stuitend. Op geen enkel wijze wordt rekening gehouden met de gerechtvaardigde belangen van de erfpachters. De erfpachters hebben belang bij behoud van hun pand waarvan zij economisch eigenaar zijn; zij van oordeel zijn in aanmerking te komen voor heruitgifte in erfpacht en herontwikkeling conform het gepubliceerde beleid van de gemeente. De gemeente houdt zich echter niet aan de in het leven geroepen rechten tot heruitgifte. Ingediende plannen van erfpachters worden niet behoorlijk behandeld door de gemeente. De onzorgvuldigheid druipt er vanaf.
Bestuursrechtelijke acties komen van pas bij vastgoedpraktijk gemeente
Opvallend is ook dat telkens invallen van ambtenaren met politie plaatsvinden op het bedrijventerrein. Er wordt op overdreven wijze toezicht en controle uitgeoefend, in de hoop iets te vinden om het bedrijf van de erfpachter te kunnen sluiten. In het zicht van het einde van het erfpachtcontract komt dat de gemeente goed uit want de erfpachter wordt niet meer in zijn pand gelaten en zo wordt het bedrijfspand door de gemeente toegeëigend. Het lijkt op Moskou aan de Maas.
Willekeur bij heruitgifte aan zittende pachters
Het niet nakomen c.q. het niet gelegenheid bieden om in aanmerking te komen voor de gecreëerde mogelijkheid van heruitgifte en herontwikkeling valt de gemeente aan te rekenen. Daartoe heeft de gemeente een inspanningsverplichting nu zij tevens gehouden is rekening te houden met de gerechtvaardigde belangen van de erfpachter. Dat volgt uit de aard van de rechtsverhouding en de zorgplicht die op de gemeente rust, maar ook uit beginselen van behoorlijk bestuur zoals het zorgvuldigheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel.
Vastgoedpraktijk gemeente leidt tot aanzienlijke schadeclaims
De gemeente heeft zich aantoonbaar onvoldoende ingespannen om diverse erfpachters in aanmerking te laten komen voor heruitgifte en herontwikkeling. Hierdoor is sprake van een gemiste kans voor de betreffende erfpachters door toedoen van de gemeente. Er is causaal verband tussen de laakbare handelwijze en de gemiste kans. (zie ook Rechtbank Den Haag, 12 februari 2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:1224). Aldus is sprake van een onrechtmatige overheidsdaad en de gemeente kan een stevige schadeclaim tegemoet zien voor deze cowboy-praktijken. De schade dient begroot te worden op basis van het uitgangspunt dat heruitgifte had plaats gevonden en de betreffende erfpachters tot herontwikkeling hadden kunnen komen.
Stichting Erfpachtschade Schiedam
Inmiddels is de Stichting Erfpachtschade Schiedam opgericht om de erfpachters steun te bieden. Erfpachters moeten zich niet laten koeieneren door de gemeente Schiedam. De voorzieningenrechter in Rotterdam heeft de erfpachters in Schiedam tot nu toe helaas in de steek gelaten. Diverse bodemprocedures zullen daarom volgen bij de Rotterdamse rechtbank.
Erfpacht 